Wij horen vaak dat de fossiele brandstoffen opraken, dat er nog maar voor enkele decennia olie en gas is, en dat alternatieve brandstofbronnen, zoals biobrandstof, wind- en zonenergie, in onze toekomstige energiebehoeften zullen moeten voorzien.
Wat dit laatste betreft kunnen we vaststellen dat deze alternatieve mogelijkheden een illusie zijn en dat onze generatie nooit meer dan 5 % van deze alternatieve voorzieningen zal “profiteren”. Kernenergie en steenkool zullen in de komende 30 jaar de enige alternatieven zijn om onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verkleinen.
Er is echter geen sprake van een olietekort in de komende decennia of zelfs eeuw(en). Wat wij vernemen als ‘hearsay’ is hetzelfde doemscenario wat het aardse klimaat betreft. Herhaal iets maar lang genoeg en de mensheid zal iets als een consensus aanvaarden, zonder zich af te vragen of zich te vergewissen waarop deze uitspraken zijn gebaseerd. Neem de beweerde consensus die de opwarming van de aarde verkondigt, terwijl weersatellieten een geringe daling van de temperatuur aantonen gedurende de laatste 9 jaar, evenals 1200 gerenommeerde weerstations aan het aardoppervlak. Wie bepaalt of er een consensus is en waar zijn de bewijzen en feiten? Onder het motto ‘slecht nieuws is nieuws’ en ‘goed nieuws is geen nieuws’ hebben de media een fatale invloed op het publieke bewustzijn.
Er zijn momenteel meer dan 40.000 producerende olievelden in de wereld, waarvan 1500 ‘giant fields’, d.w.z . velden met een dagelijkse productie van meer dan 100.000 barrels en een aangetoonde potentiële reserve van meer dan 500 miljard barrels. Slechts enkele van deze ‘giants’ hebben hun piek (maximum productie) bereikt en tonen een dalende productietrend.
Nieuwe olievelden worden voortdurend aangeboord. Enkele voorbeelden van recente ‘oil discoveries’ zijn: de Golf van Mexico (71 miljard barrels); West Afrika (85 miljard barrels); Zuid-Chinese Zee (300 miljard barrels); Cantarell in Mexico, een nieuw veld met 1 miljoen barrels per dag; Brazilie met Marlin ( 530.000 barrels/dag ) en Tupi- field met 8 miljard barrels reserves; Noorwegen met Drangen ( 215.000 barrels/dag); Iran (Azadegan, 6 miljoen barrels/dag, maar nog niet in productie). Saoedi Arabië heeft 70 grote en kleine nieuwe olievelden die nog niet in productie zijn genomen, omwille van zowel politieke als economische redenen. Dikwijls wordt de olieproductie uitgesteld vanwege de bouw van pijpleidingen en pompstations, om olietransport uit meerdere velden te coördineren.
Irak dat een potentieel heeft dat bijna gelijk is aan Saoedi Arabië, produceert vanwege de oorlogen slechts voor een fractie (15–20 %) van zijn capaciteit. Irak heeft grote reserves die nog niet in productie zijn. Onder andere West-Qumafield (15 miljard barrels); Nahr Umar (500.000 barrels/dag); Majnoon field (600.000 barrels/dag). Algerije heeft twee recente discoveries: Ourhoud en Ghadames. Neem Iran met Azadegan (reserves 7 miljard barrels), productie is nog niet begonnen. Diepzeeboringen die met de goedkope olie ($ 20-$50/barrel) financieel niet interessant waren, worden nu opeens door de hogere olieprijs wel economisch interessant, zoals in de Golf van Mexico, met waterdiepten van 1700–4000 meter.
Als speciaal voorbeeld wil ik het Hassi Messaoud-olieveld noemen in Algerije, waar ik persoonlijk nauw bij betrokken ben geweest. Dit veld werd in 1956 ontdekt door Independex S.A., de exploratiemaatschappij waar ik als geofysicus in Algerije voor werkte, onder contract van de Franse oliemaatschappij SN Repal. Later in mijn functie als directeur-général adj. (1966-1978), vormde ik in 1966 een ‘joint-venture’-exploratiemaatschappij (ALGEO), met Sonatrach, de staatsoliemaatschappij (51 % Sonatrach, 49 % Teledyne).
Hassi Messaoud heeft sinds 1956 zo’n 40 miljard barrels geproduceerd, naar schatting 14 % van de totale reserves. Het produceert gemiddeld 500.000 barrels/ dag en de productie zal naar 700.000 barrels worden opgevoerd. Naar verwacht zal Hassi Messaoud tot 2080 deze productie kunnen handhaven. Ik heb in het verleden persoonlijk reservoirstudies in Algerije uitgevoerd en onderschrijf deze verwachting.
Inmiddels zijn er in Algerije nieuwe velden ontdekt, zoals Hassi Berkini (300.000 barrels/dag); Ourhoud (230.000 barrels/dag), Ghadames (300.000 barrels/dag) en is olie-exploratie door nieuwe concessiehouders aan het toenemen.
Meer recent nieuws is dat Algerije plannen heeft voor een 700.000.000 barrels ‘oil development’ programma met CEPSA (Spanje).
Ik kan nog even doorgaan met verscheidene nieuwe grote en kleinere olie en gas ‘discoveries’ in Rusland, China, Zuid-Amerika en West-Afrika, maar de omvang van deze activiteiten zijn vele malen groter dan tot nu toe is gepubliceerd. Behalve de nog steeds producerende ‘giants’ zijn of worden voortdurend nieuwe velden aangeboord, die gedeeltelijk reeds in productie zijn of voor politiek of economisch gewin ‘achter de hand‘ worden gehouden.
Zoals ik reeds opmerkte, is er geen enkele reden om aan te nemen dat de huidige olievelden binnen 30-50 jaar niet langer zullen produceren. Vele van de ‘giants’ produceren al meer dan 50 jaar en tonen geen enkele indicatie dat zij hun piek hebben bereikt.
Een geheel andere mogelijkheid voor aanvullende olieproductie is de ‘secondaire recovery technique ‘, (secundaire herwinningstechniek). Het is algemeen bekend dat na het wegvallen van hoge druk en onvoldoende ‘lift’, doormiddel van pompen (ja-knikkers), olievelden worden ‘geplugged’ (afgesloten). Maar het is ook een bekend feit dat er dan nog 50-60 % van de olie in het reservoir is achtergebleven. Nu kan men doormiddel van ‘secondaire recovery technieken’, zoals water-injectie, stoom-injectie, en gas-injectie, de achtergebleven olie naar boven brengen. Dit is met de goedkope olie ($10- $40/barrel) zelden een optie geweest. Maar nu met een olieprijs van rond $100/barrel wordt dit een geheel ander geval. Er is geen dure exploratie nodig, de locatie is immers bekend, terwijl een hoeveelheid olie, gelijk aan de olie productie van de afgelopen 50-70 jaar, nog in het reservoir aanwezig is. Met reeds bestaande technieken kan deze olie worden geproduceerd, wel tegen een hogere prijs dan de oorspronkelijke, maar zeer zeker voor minder dan de helft van de huidige olieprijs van $100/barrel. Dit is een optie die wellicht de aandacht verdiend!
Al deze mogelijkheden, en ik spreek dan nog niet van de enorme gasvelden in Rusland, de oil-shale en oil-sands in Canada en Venezuela (triljoenen barrels), de geruchten over olie op de Noordpool, en de velden in Alaska en offshore Californie, die vanwege ecologische reden nog niet mogen worden geëxploiteerd. Alles tezamen een garantie voor olieproductie voldoende voor enkele honderden jaren, zelfs met een toename van het olieverbruik door landen zoals China en India.
De vraag of de huidige extreem hoge olieprijs gerechtvaardigd is? Neen, en nog eens neen. Ik heb geen bewijs, maar ga er wel vanuit dat OPEC en de oliemaatschappijen, wat de extreme hoge olieprijs betreft, onder één hoedje spelen! Onze Premier verwijt auteurs van een boek betreffende het koningshuis, eenzijdigheid, maar waarom wel eenzijdigheid door onze regering op het gebied van het klimaatgebeuren, waarbij sceptische wetenschappers worden genegeerd? Hetzelfde geldt voor de oliereserves en alternatieve energiebronnen die eenzijdig worden belicht.
Wij hebben ruim de tijd om ons op alternatieve energiebronnen te concentreren, zonder in paniek te geraken. Met mijn 40 jaar ervaring in olie– en gasexploratie, en expertise op het gebied van reservoir-engineering, durf ik dit te garanderen.
Adriaan Broere
Geofysicus
